ΕΙΣΑΓΩΓΗ
H διαρκής προσπάθεια που φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με το Όλο, η αέναη αναζήτηση της ουσίας των πραγμάτων, αποτελούν θεμέλια του «Φιλοσοφείν». Η Φιλοσοφία, ο κορμός ολόκληρης της συστηματικής αναζήτησης των επιστημών, διαμορφώνεται ανάλογα από εποχή σε εποχή. Αποκτά νέες κατευθύνσεις και δημιουργεί νέους επί μέρους τομείς αναζήτησης, δηλαδή επιστήμες. Είναι η ανεξάντλητη εκείνη πηγή γνώσεων και αντιλήψεων, οι οποίες όταν ωριμάσουν αρκετά στη σκέψη των ανθρώπων θα είναι πλέον έτοιμες προς εξειδικευμένη επιστημονική διαπραγμάτευση. Ως εκ τούτου επιδιώκει να αντεπεξέρχεται τόσο σε διαχρονικά όσο και σε συγχρονικά προβλήματα που διακατέχουν τον ανθρώπινο στοχασμό.
Η Φιλοσοφική αναζήτηση από τον 19ο αιώνα και μετά έχει να επιδείξει δυο σημαντικά ρεύματα, τον Υπαρξισμό και την Αναλυτική Φιλοσοφία. Είναι εκείνες οι κατευθύνσεις του ανθρώπινου στοχασμού που επηρέασαν βαθύτατα τις σύγχρονες κοινωνικές και πολιτικές δομές. Επιπλέον όμως, είναι τα δυο εκείνα ρεύματα που ξέφυγαν από τα όρια των αμφιθεάτρων διδασκαλίας και στάθηκαν απέναντι στη σύγχρονη πραγματικότητα και τα πολλαπλά προβλήματά της. Ο Υπαρξισμός και η Αναλυτική φιλοσοφία έδωσαν με λίγα λόγια ώθηση στην κοινωνία, ώστε να κατευθύνεται προς την υπέρβαση δογμάτων και στερεοτύπων που στιγματίζουν το χώρο του πνεύματος και θέτουν εμπόδια στο γνήσιο ελεύθερο στοχασμό.
Εκείνοι οι διανοητές που διαμόρφωσαν το χαρακτήρα των δύο αυτών ρευμάτων δεν είχαν, όπως αναμενόταν άλλωστε, πανομοιότυπες απόψεις σχετικά με τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα. Η υπαρξιακή φιλοσοφία έχει, εκτός των άλλων, να επιδείξει και φιλοσόφους που αντιστρατεύτηκαν το κοινό όφελος και το διεθνές δίκαιο μέσα από την πολιτική δραστηριότητά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Martin Heidegger(1889-1976), ενταγμένος στο καθεστώς του ναζισμού. Ο Υπαρξισμός όμως έχει να υποδείξει και στοχαστές που αντιμάχονταν την κοινωνική και πολιτική στασιμότητα, μετουσιώνοντας έμπρακτα το σύνθημα της ελεύθερης, ανεξάρτητης και κυρίαρχης ύπαρξης του ανθρώπου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Soren Kierkegaard (ο εικονιζόμενος δεξιά) (1813-1855). Από την άλλη πλευρά, η αναλυτική φιλοσοφία έχει επιδείξει εκπροσώπους που συνέβαλλαν σημαντικά στην εξέλιξη της λογικής επιστήμης και της γλώσσας όπως ο Ludwig Wittgenstein(1889-1951). Περαιτέρω όμως, επέδειξε και διανοητές που δεν αρκέστηκαν στην υπηρεσία της επιστήμης, αλλά αγωνίστηκαν να εφαρμόσουν το δίκαιο και τα αγαθά της αναλυτικής σκέψης στην καθημερινή κοινωνική και πολιτική ζωή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο δάσκαλος του Wittgenstein, o Bertrand Russell (ο εικονιζόμενος αριστερά)(1872-1970).
Τα δυο αυτά ρεύματα, όπως συνηθίζεται στα ιστορικά δρώμενα, είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης χρονολογικής ακολουθίας. Έχει προηγηθεί η εποχή της Αναγέννησης και ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός της λογοκρατίας, της απεριόριστης εμπιστοσύνης στη λογική ικανότητα του ανθρώπου. Ο αιώνας της Λογικής όπως ονομάστηκε, τοποθετείται χρονικά από το 1688 -η λεγόμενη ένδοξη επανάσταση στην Αγγλία- ως το 1789 -Γαλλική Επανάσταση-. Ο αιώνας αυτός πλαισιώνεται και διαμορφώνεται από εξέχουσες προσωπικότητες: Νεύτωνας, Καρτέσιος, Λοκ, Μοντεσκιέ, Ρουσσώ, Εγκυκλοπαιδιστές, Βολταίρος, Φυσιοκράτες. Μετά τη γαλλική επανάσταση το ρεύμα αυτό των διανοητών φθίνει και τερματίζει την πορεία του. Παρόμοια τύχη είχε και το ρεύμα του Ιδεαλισμού από τον Berkeley(1685-1753) ως τον Kant(1724-1804) και τον Fichte (1762-1814). Εντούτοις αυτό το φιλοσοφικό ρεύμα συνεχίζει να υπάρχει υπό άλλη μορφή και στον επόμενο αιώνα. Η μορφή αυτή είναι του απόλυτου ιδεαλισμού όπως διαμορφώθηκε από τον Hegel (1770-1831), τον Bradley (1846-1924) και τον Royce (1855-1916). Η λογοκρατία όμως και ο απόλυτος ιδεαλισμός θα βρουν αντιμέτωπο τον Υπαρξισμό και ιδιαίτερα τον εισηγητή του, τον Soren Kierkegaard.
