Θ.ΒοήθειαςΘ.Βοήθειας   ΑναζήτησηΑναζήτηση   Εγγεγραμμένα μέληΕγγεγραμμένα μέλη   Ομάδες ΧρηστώνΟμάδες Χρηστών  ΕγγραφήΕγγραφή  ΠροφίλΠροφίλ 
Συνδεθείτε, για να ελέγξετε την αλληλογραφία σαςΣυνδεθείτε, για να ελέγξετε την αλληλογραφία σας   ΣύνδεσηΣύνδεση 

Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

 
Δημοσίευση νέας  Θ.Ενότητας   Απάντηση στη Θ.Ενότητα    www.filosofia.gr Αρχική σελίδα -> Φιλοσοφικοί Προβληματισμοί
Επισκόπηση προηγούμενης Θ.Ενότητας :: Επισκόπηση επόμενης Θ.Ενότητας  
Συγγραφέας Μήνυμα
KOSTAS GIAVASOGLOU
Πρύτανης


Εγγραφή: 19 Ιούν 2011
Δημοσιεύσεις: 186

ΔημοσίευσηΔημοσιεύθηκε: Τετ Μάρ 25, 2020 12:10 pm    Θέμα δημοσίευσης: Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ Απάντηση με Συμπερίληψη

Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΣΤΟ 7ο ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ 514-521 Β ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΣΤΕΛΙΟΣ ΡΑΜΦΟΣ
Όσα κατάφερα να γράψω από την παράδοση στο ίδρυμα Χορν Γουλανδρή από Βίντεο από Κωνσταντίνο Γιαβάσογλου

Ο Μύθος του Σπηλαίου ζωντανεύει την παράσταση της τετμημένης ευθείας.
Στο βάθος μιας σκοτεινής σπηλιάς βρίσκονται έγκλειστοι δεσμώτες δεμένοι κατά τέτοιο τρόπο ώστε δεν μπορούν να στρέψουν το σώμα τους προς τα πίσω και παρακολουθούν ορισμένες σκιές από πράγματα και παραστάσεις που διαδραματίζονται πίσω τους.
Από πίσω υπάρχει ένας τοίχος και ένα δρομάκι στο οποίο περπατάνε οι μεταφορείς των πραγμάτων των οποίων οι σκιές απεικονίζονται στον τοίχο του σπηλαίου τις οποίες βλέπουν οι δεσμώτες.
Πιο πίσω υπάρχει ένας αναμμένος δαυλός που απεικονίζει τον ήλιο της γνώσεως.
Ηλιος=Ιδέα του Αγαθού.
Είναι η άνοδος της ψυχής από τον ορατό στον νοητό στον πνευματικό κόσμο.
Ο ήλιος είναι η καθολική ιδέα του Αγαθού του ωραίου.
Ο Ήλιος μας φωτίζει για να αντικρύσουμε την Αλήθεια.
Για να πολιτεύεται κάποιος στον δημόσιο βίο πρέπει να έχει γνωρίσει την Ιδέα του Αγαθού.
Σκιές βλέπουμε και όχι την πραγματικότητα, κάποιοι ίσως να βλέπουν εναλλαγές του Φωτός. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία προσαρμογής.
Εάν όλα αυτά που είπαμε ισχύουν, τότε είναι σαφές ότι η γνώση δεν εισέρχεται σωρευτικά στον άνθρωπο, αλλά είναι εγκατεστημένη στην ψυχή.
Οπότε, ο σκοπός της παιδείας είναι να στρέψουμε την ψυχή από το σκοτάδι προς το Φως.
Να στρέψουμε τους φύλακες από την αρχή προς την αλήθεια, να στρέψουμε την όρασή τους από τη λάθος προς την σωστή κατεύθυνση.
ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Το έργο των Νομοθετών είναι να προσανατολίσουν τις ψυχές προς την θεωρία του Αγαθού και μετά να κατέβουν ξανά στο σκότος και να καθοδηγήσουν και άλλους προς την άνοδο της ψυχής, δηλαδή να κυβερνήσουν να διδάξουν.
Ο σκοπός της Πολιτείας του Πλάτωνα δεν είναι η ευτυχία μιας τάξεως, αλλά του συνόλου των πολιτών.
Από την αρχή οι φύλακες ανατράφηκαν για τον σκοπό αυτό ήτοι να καθοδηγήσουν τις ψυχές από τον ορατό στον πνευματικό κόσμο.
ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
Να κυβερνήσουν εκείνοι που έχουν δει κάτι ανώτερο και αυτοί είναι οι Φιλόσοφοι.
Είναι αυτοί οι οποίοι αφού αντικρύσουν το Φως ή έστω τις ακτίδες αυτού, θα κατέλθουν και πάλι στο σκότος και θα λύσουν έναν έναν δεσμώτη και θα τον οδηγήσουν προς το Φως.
Ο Μύθος του Σπηλαίου στο 7ο βιβλίο είναι μια παραστατική εικονογράφηση της τετμημένης ευθείας του 6ου βιβλίου.
Τετμημένη ευθεία είναι μια διηρημένη της ευθείας της γνώσεως.
Πρώτο μέρος στα αισθητά ορατά και ορατά ανωτέρου επιπέδου ανάλογα με τις εναλλαγές του φωτός.
Δεύτερο μέρος υπέρ-αισθητή πραγματικότητα Νοητά Πνευματικά Λόγος.
Εικασία-Διάνοια-Γνώση.
Τι συνθήκη του ανθρώπου αντιστοιχούν αυτά τα επίπεδα; Ο κόσμος του σπηλαίου αντιστοιχεί σε δύο επίπεδα γνώσεως, την πραγματικότητα των ιδεών, και την πραγματικότητα των ειδώλων, γνώση-εικασία΄
Στις Σκιές βλέπουν πράγματα χειροπιαστά, υποκειμενικά, και ανάλογα με την σύγχυση των αισθήσεων, τα βλέπουν από σκοτεινά έως πολύ σκοτεινά, ο τύπος της οράσεως εμπεπλεγμένος στη συνείδηση, δεν επιτρέπει την ακρίβεια αυτής.
Αναβαθμοί: η Εικασία αντιστοιχεί στη φαντασίωση, βλέπει ότι περνά από το μυαλό.
Έχουμε τρία επίπεδα αναβαθμών.
1 Εικασία
Εικασία είναι συνθήκη γνώσεως του ανθρώπου ο οποίος είναι δέσμιος των φαντασιώσεών του. Βλέπει υπό το πρίσμα των ψευδαισθήσεων.
Το παιδί πχ βλέπει όραμα υπό το πρίσμα των ψευδαισθήσεων της ανηλικίωσης με απουσία κριτηρίων που επιτρέπουν να ξεχωρίζει την πραγματικότητα από εκείνα που θα ήθελε το ίδιο.
Δεν είναι σε θέση να διακρίνει το πράγμα από την εικόνα. Δέχεται ως αλήθεια το όνομα ή τον χαρακτηρισμό, αγνοώντας την πραγματικότητα, άλλο βλέπει, άλλο κατανοεί, πχ ταυτίζεται με την εικόνα στη διαφήμιση. Αυτό ακριβώς είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η διαφήμιση η οποία ταυτίζεται με μια εικόνα την οποία άκριτα οι άνθρωποι λαμβάνουν και εγκαθίσταται στο μυαλό.
Υπάρχει σύγχυση μεταξύ χαρακτηρισμού και πραγματικότητας λόγω απουσίας κριτηρίων. Οι αισθήσεις είναι μπλεγμένες.
Εκεί βασίζεται η διαφήμιση, αδιακρισία της πραγματικότητας λόγω απουσίας κριτηρίων.
Ταυτίζεται η φαντασίωση με την πραγματικότητα, άρα άγεται και φέρεται από το αίσθημα, την συναισθηματική κατάσταση.
2 Πίστη
Πειστική γνώση των πραγμάτων, αντιστοιχεί στην πραγματική κατάσταση εκείνου που ξεπερνά την φαντασίωση, με ένα μικρό κριτικό έλεγχο των δεδομένων. Έχουμε ένα κριτικό έλεγχο που επιτρέπει να ξεχωρίσουμε την φαντασίωση από την πραγματικότητα.
Υπάρχει έστω μια περιορισμένη διάκριση (515b) κεφάλαιο. Στη συνθήκη αυτή, της κρίσεως, μπορεί να διακρίνει τις σκιές από τις κούκλες, τη διαφήμιση από το προϊόν, μπορεί να διακρίνει υποτυπωδώς μέρος της πραγματικότητας από το ψεύτικο.
Στο ηθικό του κριτήριο δεν ταυτίζει το ένα με το άλλο, υπάρχει μια μεγαλύτερη δόση λογικού, μετριάζει το αίσθημα με χρήση του Λόγου μετρημένη.
Διάκριση σχήματος και Λόγου. Όπου έχουμε έξαρση του συναισθήματος υπάρχουν σκιές φαντασιόπληκτης κυριαρχίας από σκιές, δεν υπάρχει διάκριση σκιών από τα πράγματα. Οι ψυχικές ασθένειες συνίστανται στην αδυναμία της διάκρισης των σκιών από την πραγματικότητα.
Όταν λοιπόν δεν έχουμε διάκριση της εικόνας από την πραγματικότητα, του αντιγράφου από το πρωτότυπο, δεν έχουμε το μέτρο.
Με το να εισαχθεί το μέτρο έχουμε ορισμό του αισθητηρίου για να τεθεί σε τάξη ο πνευματικός κόσμος.
Να υπάρχει έλεγχος του λόγου και του αισθήματος. Το συναίσθημα να υπαχθεί στον Λόγο. =Μέτρο. Τότε έχουμε έργα τέχνης.
Η αοριστία αποκλείει τον στόχο και η έλλειψη στόχου, αποκλείει την κίνηση, καθηλώνει τους ανθρώπους και αποτυγχάνουν.
Τα πρώτα στάδια της παιδείας μαθηματικά, γραμματική, λογική, επιτυγχάνουν συγκρότηση του ανθρώπου και την ανάπτυξη κριτηρίων.
Όταν δεν έχουμε συνείδηση, τι χαρακτήρα παιδείας να έχουμε;
Τα άστρα είναι η μαθηματική συγκρότηση του κόσμου της παιδείας των φυλάκων.
3 Διάνοια
Επιβεβαιώνεται η ορθότητα εικόνων και πρωτοτύπων, αντικρύζουμε με σαφήνεια την πραγματική εικόνα των πραγμάτων και την μαθηματική της διάσταση.
Αντικρύζει την μαθηματική διάσταση των πραγμάτων, όμως δεν οδηγείται ακόμη στον Κόσμο των Ιδεών.
Η Γνώση εξαντλείται σε περί τα πράγματα υποθέσεις αξιωματικές οι οποίες αρκούνται στη λογική της πραγματικότητα χωρίς να φθάνει στο επίπεδο των Ιδεών, στην τελική ανυπόστατη αρχή, το σημείο της αναφοράς της κοσμικής πραγματικότητας.
Ο δεσμός με το επίπεδο της επιστήμης σοβαρότατη εγγενής αδυναμία, ο δεσμός με τη λογική πραγματικότητα, απαγορεύει την έξοδο από την ανυπόθεση αρχή.
Η μαθηματική θεωρία η τεχνητή νοημοσύνη βασίζονται σε αυτό που ο Πλάτων θεωρεί δυνατότητα και αδυναμία της διάνοιας, στο γεγονός ότι μπορούμε να περιγράψουμε λογικά και επιγραμματικά το σύνολο της λογικής πραγματικότητας και των κοσμικών σχέσεων.
Ο Σλίμπεργκ μαθηματικός συνέλαβε την ιδέα και μεταβολή αυτής σε μαθηματική έννοια. Την μετέβαλλε σε υποθέσεις που καλούνται να αποδειχτούν.
Εάν συστηματοποιήσουμε κάθε μορφής συλλογισμό, τότε μπορούμε να προβλέψουμε όλες τις σκέψεις του κόσμου, παρελθόν, παρόν, μέλλον.
Επιμενίδης: κάνει τον εξής συλλογισμό, Λέει όντας Κρητικός: όλοι οι Κρήτες είναι ψεύτες, αν λέει την αλήθεια, τότε αυτό αντιφάσκει με το ότι είναι Κρητικός και λέει ψέματα. Αλλά μια πρόταση ή θα είναι ή δεν θα είναι. Δεν μπορεί να μην είναι και να είναι συγχρόνως.
Ράσελ: Σε άμεμπτες λογικές προτάσεις, υπάρχουν σοβαρά κενά.
Παντοδυναμία της τεχνητής νοημοσύνης, όταν μπορώ να γνωρίζω εκ των προτέρων όλες τις μορφές σκέψης, τότε αποκλείει τη δημιουργία.
Θεώρημα του Γκέντελ Πλατωνιστής
Εάν πάρουμε ένα σύστημα λογικής αμέμπτων προτάσεων που δεν πάσχουν από λογική αντίφαση μεταξύ τους, είναι αδύνατο οποιαδήποτε λογική πρόταση να θεμελιώσει τον εαυτό της.
Είναι αδύνατο η λογική να έχει έλεγχο του εαυτού της.
1931 έρευνες η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει την δημιουργική νοημοσύνη.
Αποτελεί το θεμέλιο της σκέψης που αποτελεί το θεμέλιο της αξιωματικοποίησης της σκέψης και της τεχνητής νοημοσύνης.
Δεν μπορεί η Λογική να θεμελιώσει τον εαυτό της. Τη θεμελίωση της Λογικής έχουμε την έχουμε στον Πλάτωνα με την Ανυπόθετη Αρχή το Αγαθό.
Ο σύγχρονος ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει ως μια από τις αρχές του το θεώρημα του Γκεντελ Δεν μπορεί η Λογική να θεμελιώσει τον εαυτό της.
Θεωρήματα της μη πληρότητας του Γκέντελ
Είναι δύο θεωρήματα ( συνάγονται από αξιώματα) που υποδεικνύουν έμφυτους περιορισμούς τυπικά συστήματα μαθηματικών.
Με λίγα λόγια: Οποιαδήποτε αποτελεσματικά παραχθείσα θεωρία που είναι ικανή να εκφράσει τη στοιχειώδη αριθμητική δεν μπορεί να είναι και συνεπής και πλήρης. ( Αν είναι συνεπής δεν είναι πλήρης, αν είναι πλήρης δεν είναι συνεπής)
Υπάρχει πέρα από τη λογική μια δύναμη που ανήκει στη σφαίρα του Πνεύματος του Μεταφυσικού.
Ουδείς αλγόριθμος, ουδείς υπολογισμός μπορεί να υπολογίζει το πνεύμα.
Για ποιο λόγο ο Πλάτων αναθέτει την Ιδέα του Αγαθού στον ήλιο στο 4ο στάδιο της ευθείας γραμμής της ανόδου στην διάνοια;
Ο έσχατος αναβαθμός της γνώσεως, είναι η γνώση του Αγαθού. Ένα τρόπος η Διαλεκτική.
Έχουμε μια λογική και μεταλογική γνώση του Ηλίου του Αγαθού.
Αναβαθμοί γνώσεως που έχουν να κάνουν με την παιδεία του ανθρώπου. Από τη μετάβαση από τη στατική γραμμή υπό το πρίσμα της παιδείας ως ψυχικής μεταστροφής ως περιαγωγή της ψυχής.
Εικασία Πίστη Διάνοια Γνώση οι αναβαθμοί της ψυχής προς τον ήλιο το Αγαθό. Τα 4 στοιχεία της τετμημένης ευθείας.
Η άνοδος του δεσμώτη ως ψυχαγωγική προσπάθεια μεταβάλλει σε δραματική πορεία την διάβαση του επιπέδου. Αυτός ο δραματικός χαρακτήρας επιτρέπει σαφή γνώση, γεφυρώνει μια ουσιαστικότητα.
Πραγματικά στοιχεία με τον Μύθο γεφυρώνει.
Παιδεία ψυχικής μεταστροφής, διαμόρφωση μιας συνειδητής προσωπικότητας ελεύθερης από το γίγνεσθαι στην ουσία.
Σύσταση νοήματος περνούσε από ερμηνευτική νοήματος, συνιστά το νόημα. ιερό κείμενο, είναι εκείνο για το οποίο δεν συζητάμε, είναι εξ’ αποκαλύψεως άνωθεν.
Το Φως στο μάτι ενυπάρχει, ο εσωτερικός φωτισμός της ψυχής. Επειδή έχουμε αυτό το δεδομένο, ποια η αδυναμία ποια είναι η στροφή; Ο παράγων που επιτρέπει να δούμε στρεφόμενοι είναι ο ίδιος το ηθικό υπόβαθρο της γνώσης. Το ένα φως συναντά το άλλο, η στροφή δίνει τον ηθικό χαρακτήρα.
Η παιδεία είναι η στροφή που θα μου επιτρέψει κάτω από το φως να δω και τα αντικείμενα και τα υπόλοιπα. Φως ανυπόθετη αρχή η ευρύτερη παιδεία, είναι το αίτημα μιας πληρέστερης συνείδησης.
Πλατωνική θεωρία της ανάμνησης
Εδώ ο δεσμώτης κάνει μια κίνηση που τον βγάζει από τον μέχρι τότε γνωστό χρόνο.
Ο ελευθερωτής τον ελευθερώνει και τον κάνει να δει αντίθετα προς τα πάνω. Έχουμε ένα τύπο γνώσης που συνδέεται με το μέλλον, <<Τον μέλλοντα ενθρόνως πράξει>>
Το άνοιγμα της συνείδησης δεν είναι απλή επιστροφή της ανάμνησης, αντλεί την ύπαρξη του από το άνοιγμα προς το μέλλον που συνδέεται με τη δημιουργία. Βλέπει μονοπάτια προς το μέλλον.
Οι μνημονικού χαρακτήρα κοινωνίες είναι βαρύς πνευματικό διχασμός, κρίση ταυτότητας, δεν έχουμε βρει ταυτότητα προς το μέλλον, διχασμός μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Η δική μας κοινωνία είναι έτσι.
Η εμβίωση του μέλλοντος ως πλατύτερης συνείδησης έχει το μέλλον.
Το βίωμα του μέλλοντος είναι δημιουργία.
Η εμβίωση του μέλλοντος είναι μια πλατύτερη έκφραση συνείδησης την οποία ο άνθρωπος του παρελθόντος δεν έχει ποτέ.
Η μνήμη είναι στερεοποιημένη σε πολύ στενά περιγράμματα.
Δεν έρχεται ο απελευθερωτής να λύσει τα δεσμά σε όλους, αλλά σε ένα. Για να μείνει η υπόλοιπη ομάδα ακλόνητη στη μνήμη συνήθεια.
Οδηγεί σε ένα δίκτυο επικοινωνίας των συνειδήσεων χωρίς κλονισμό της τάξεως της λογικής.
Ευρύτερη κοινωνία συνειδήσεων τα δίκτυα μαζί με τις πληροφορίες μεταφέρουν τη συνείδηση.
Αντίληψη που ετοιμάζει τη συνείδηση για την πραγματικότητα.
Επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, διεύρυνση της συνειδήσεως.
Περιαγωγή της ψυχής δια της παιδείας ως κίνηση προς τα εμπρός και προς τα άνω. Του δεσμώτη η όραση τείνει προς το μέλλον.
Είναι η μόνη αίσθηση που ξεπερνά το παρελθόν και το παρόν.
Είναι η μόνη αίσθηση που χωράει μέλλοντα, είναι το μάτι που προσπαθεί να δεσμεύσει το μέλλον και να φτάσει κάπου.
Χωρίς στόχευση κινούμαστε αορίστως και ασκόπως. Η όραση με το να ορίζει διαφοροποιεί αξιολογικά.
Η Πλατωνική Θεωρία των Ιδεών βασίζεται στην όραση που συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον σε μια δημιουργική φορά. Εκτός της δημιουργικής αυτής φοράς, η νόηση είναι απλός υπολογισμός.
Μόνο αν συνδέεται η σκέψη με τη δημιουργία, φτάνει στο επίπεδο της νοήσεως.
Η Γνώμη είναι μη υπολογιστική μη αλγοριθμική.
Η πραγματική Γνώση είναι συνδυασμός Λόγου και Αισθήματος, διαισθητική ή ενορατικός λογισμός, αυτόν τον Ενορατικό Λογισμό υποστηρίζει η πλατωνική θεωρία.
Η όραση αποτελεί στοιχείο της εμπνεύσεως και της δημιουργίας, αυτό το βλέπουμε στη γλώσσα μας.
Υπάρχει ένα βλέπω που ακολουθεί τη σκέψη το βλέπω του κατάλαβα. Υπάρχει και ένα βλέπω που προηγείται της σκέψεως, μια εσωτερική φωτιά, μια λάμψη που κατακλύζει τη σκέψη.
Όταν προσπαθήσουμε να το αποτυπώσουμε σε λέξεις, τότε η γλώσσα είναι πολύ φτωχή για να το περιγράψει.
Αυτή είναι η Ανυπόθετη αρχή του Πλάτωνος, το Επέκεινα της Ουσίας, άπλετο φως στη συνείδηση.
Αυτή η Ανυπόθετη αρχή του Πλάτωνα η οποία μας κάνει να καταλάβουμε δια του ΟΙΔΕΙΝ στροφή της ψυχής προς το Φως που αφήνει τα δεδομένα της άμεσης πραγματικότητας.
Η σύλληψη δεν καταγράφεται, κάθε γνήσια στιγμή δημιουργίας είναι αυτή η λάμψη. Οι μεγάλες δημιουργίες ανακαλύψεις επάνω στη Λάμψη της Αστραπής. (Λιαντίνης ) Η λογική δεν είναι εφικτό να αποτυπώσει τη λάμψη.
Αυτό είναι το νόημα της Διαλεκτικής της Ψυχής που οδηγεί στην περιαγωγή.
Είναι η εσωτερική ενότητα του πλατωνικού οράματος που δεν λέγεται αλλά μόνο ως εικόνα αποτυπώνεται.
Αναδιάρθρωση της λογικής τάξεως των πραγμάτων της έννοιας της δημιουργίας. Το Φως της δημιουργίας δεν είναι υπολογιστικό, δεν είναι αλγοριθμικό.
Όποτε έχουμε να κάνουμε με αυτού του είδους της πλατωνικής αντίληψης, την ώρα που θεωρεί κάτι το πλατωνικό μάτι, δημιουργείται μια θεϊκή τελειότητα, ιδιότητα που δεν μπορούμε να φτάσουμε με τη σκέψη αλλά με το σύνολο του πνευματικού βάθους μας.
Η πλατωνική θεωρία έχει να κάνει με τη θεωρία του φωτός ως εξής: όπως το Φως βγαίνει από το μάτι ανοίγει ένα δρόμο όπου διερχόμενος ο νους οδεύει προς το Φως στον Κόσμο των Ιδεών, όπου το εσωτερικό Φως τους ανθρώπου ενώνεται με το Φως του Κόσμου και αποκαλύπτεται η αλήθεια.
Ο Μύθος του Σπηλαίου αναγγέλλει προφητικά την δια της Παιδείας ενηλικίωση του ανθρώπου την ψυχική μεταμόρφωση δια της θέασης των Ιδεών η ψυχή πλαταίνει προς τον ήλιο και γίνεται συνείδηση ευθύνης το Φως και την Αλήθεια .
Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΠΕΡΙΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΩΣ.
Κ.Γιαβάσογλου
Η νομιζόμενη γνώση είναι γνώση άνευ πραγματικής υποστάσεως στο επίπεδο της εικασίας. Είναι αυτό το οποίο έμαθε ο δεσμώτης ως σωστό από την παιδική ηλικία. Είναι πλάνη, είναι σκιά, πεπλανημένη αντίληψη, άνευ κριτικής αντίληψης. Βλέπουμε σκιές τα πράγματα υποκειμενικά επί τη βάσει συναισθήματος χωρίς στοιχεία κρίσεως.
ΕΙΚΑΣΙΑ-ΔΙΑΝΟΙΑ-ΓΝΩΣΗ-ΑΝΥΠΟΘΕΤΗ ΑΡΧΗ-ΑΓΑΘΟΝ
Το εσωτερικό φως των οφθαλμών δεν έχει ενωθεί με το εξωτερικό Φως του Ήλιου των ¶στρων του Κόσμου.
Ο άνθρωπος είναι δέσμιος των φαντασιώσεών του, είναι το στάδιο της εικασίας, βλέπει τον κόσμο όπως αυτός έχει συνηθίσει, όπως τον μάθανε από την παιδική ηλικία. Βλέπει, αντιλαμβάνεται υπό το πρίσμα των ψευδαισθήσεων.
Στρέφει το βλέμμα κοιτά χωρίς να κατανοεί. Διακρίνει τα περιγράμματα, τις γραμμές χωρίς να κατανοήσει τι περιλαμβάνει η εικόνα.
Δέχεται αυτό που του είπανε ότι απεικονίζει και όχι μια πλήρη εικόνα. Διακρίνει γραμμές και σχήματα χωρίς να καταλαβαίνει αν συνθέτουν ένα σύνολο. Δεν έχει κριτήρια, δεν λειτουργεί η κρίση.
Γιατί αυτό; Διότι είναι στραμμένος προς την αντίθετη κατεύθυνση από το Φως και είναι δεμένος, δεν μπορεί να στραφεί πίσω προς το Φως προς την πραγματικότητα, βλέπει κομμάτια της πραγματικότητας ασύνδετα, ασύνδετες παραστάσεις. Ευρίσκεται στον κόσμο των σκιών.
Δεν έχει συνολική αντίληψη του κόσμου και της σύνδεσης με αυτόν των σκιών που βλέπει στον τοίχο του σπηλαίου. Οι αισθήσεις είναι μπλεγμένες.
Σε ένα ψεύτικο κόσμο σκιών και ψευδαισθήσεων βλέπει αντανακλάσεις του πραγματικού κόσμου σκόρπιες χωρίς να κατανοεί. Ευρίσκεται σε πλάνη των αισθήσεων.
Εδώ περιγράφονται τα στάδια της ψυχικής ασθένειας την οποία έχουν όσοι άνθρωποι δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν προς την έξοδο του σπηλαίου και δεν μπόρεσαν να βελτιώσουν την γνωστική τους κατάσταση ελλείψει κριτηρίων και παρέμειναν στον κόσμο των ψευδαισθήσεων, σε ένα κόσμο όπως τον μάθανε ότι είναι οι ίδιοι. Είναι ο κόσμος που τους εμπνέει ασφάλεια διότι έτσι μάθανε και δεν θέλουν να φύγουν από αυτόν. Έτσι λοιπόν δεν μπορούν να ωριμάσουν και να αναπτύξουν κρίση ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν σε μια πληρέστερη θέαση των γραμμών σε σχήματα και εικόνες στο δεύτερο στάδιο της πίστης έστω με ένα μικρό κριτικό έλεγχο των δεδομένων ώστε να ξεχωρίσουν την ψευδαίσθηση από την πραγματικότητα.
Πρέπει λοιπόν να αναπτυχθεί το ηθικό κριτήριο, να μετριάσει το συναίσθημα που εδρεύει στο στήθος ως σθένος αλλά και συναίσθημα.
Προκύπτει λοιπόν η ανάγκη απελευθέρωσης και διδασκαλίας.
Αυτή τη δουλειά θα κάνει ο Απελευθερωτής ο Εκπαιδευτής ο Διδάσκαλος ο Μύστης. Είναι ο ¶ρχων Βασιλεύς Φιλόσοφος ο έχων πληρέστερη θέαση των πραγμάτων σε συσχετισμό με το Είναι σε σχέση με τον ήλιο και τα αστέρια. Αυτός ο οποίος έχει κατορθώσει να αντικρύσει τις ακτίνες του Φωτός και το Αγαθό και έχει επιστρέψει στο σκοτεινό σπήλαιο για να λύσει τους δεσμώτες έναν έναν για να τους οδηγήσει στην έξοδο.
Είναι εκείνος ο οποίος κυριαρχείται από το Νου τον Λόγο το Λογικό το Λογιστικό που εδρεύει στο κεφάλι και μέσω της ψυχής έχει επαφή με τον Θεό τον Δημιουργό το Αγαθό την Ιδέα.
Στην φάση αυτή της πίστης του δεσμώτη έχουμε μεγαλύτερη χρήση του λογικού και μετριάζεται το αίσθημα που εδρεύει στο στήθος, η θετική του πλευρά είναι το σθένος η γενναιότητα να υπερασπίζει τον Λόγο και το αρνητικό του είναι το συναίσθημα που άγεται από το κατώτερο επιθυμητικό. Βλέπε τον Ηνίοχο των Δελφών. Ο ηνίοχος Νους προσπαθεί να τιθασεύσει δύο άλογα για να οδηγήσει το άρμα άνθρωπο. Το ένα στραμμένο προς τα άνω στο πνευματικό το απολλώνιο στον Λόγο και το άλλο προς το συναίσθημα την επιθυμία και τις αγενείς ορμές που το στρέφουν προς τα κάτω. Ο Ηνίοχος Νους προσπαθεί να ισορροπήσει το άρμα να μη ξεφύγει προς τα κάτω γη και τσακιστεί, αλλά μη στραφεί και προς τα άνω και καεί από τις ακτίνες του Ηλίου.
Ο Δεσμώτης λοιπόν ευρίσκεται σε μια κατάσταση όπου σταδιακά οι ψευδαισθήσεις διαλύονται και η εικόνα αρχίζει να έχει νόημα να σχηματίζεται στην πραγματική της δομή. Όμως ακόμη υπάρχει στέρηση των ακτίδων του Φωτός.
Πρέπει να υπάρξει διάκριση της εικόνας του πρωτότυπου από το αντίγραφο. Απαιτείται το Μέτρο.
Με το να εισαχθεί το μέτρο έχουμε ορισμό του αισθήματος τίθεται σε τάξη ο πνευματικός κόσμος.
Ο Λόγος πρέπει να ελέγξει το συναίσθημα σε ένα μέτρο για να δημιουργηθεί ένα έργο τέχνης.
Όσο υφίσταται η αοριστία δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ο στόχος και η έλλειψη στόχου αποκλείει την κίνηση και καθηλώνει στην αποτυχία.
Στα πρώτα στάδια της παιδείας πρέπει να υπάρξει συγκρότηση. Έτσι λοιπόν διδάσκονται μαθηματικά, λογική γραμματική ρητορική.
Με τα μαθηματικά αναπτύσσεται η δυνατότητα υπολογισμού των μεγεθών, των γεωμετρικών σχημάτων, η μέτρηση των αποστάσεων και ο προσδιορισμός της θέσης. Μια καλύτερη αντίληψη του κόσμου.
Αναπτύσσονται κριτήρια ύπαρξης μέσα στον κόσμο , της εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων και η δημιουργία μέσα σε αυτόν κατασκευών και έργων τέχνης.
Υπάρχει αντίληψη του μέτρου, της έλλειψης και της υπερβολής. Δημιουργείται γνώση του χώρου και της κίνησης μέσα αυτόν.
Από τις σκιές και την αοριστία των σχημάτων μεταβαίνουμε πλέον στα γεωμετρικά σχήματα και την λειτουργία αυτών στην δημιουργία δομών και εικόνων σε αντίγραφα.
Ο δεσμώτης μαθαίνει και αυτός να δημιουργεί εικόνες αντίγραφα με τα μαθηματικά των αριθμών αλλά και του λόγου και της λογικής μαθαίνει τη χρήση των λέξεων, της έκφρασης και την τέχνη του συνδιαλέγεσθαι την επικοινωνία με τους άλλους.
Ο Ελευθερωτής έχει ακόμη μια δουλειά να κάνει. Ο Διδάσκαλος αυτός αφού ανέλαβε τον δεσμώτη και τον έστρεψε προς το Φως όπου σταδιακά προχωράει προς τις ακτίνες αυτού, τον οδηγεί από εικασία σε πίστη και κατόπιν στον τρίτο αναβαθμό αυτό της Διάνοιας.
Εδώ πλέον εισερχόμαστε στο πεδίο της υπέρβασης του στοιχείου ότι η λογική δεν μπορεί να θεμελιώσει τον εαυτό της.
Το στάδιο αυτό είναι Μύηση
Είναι η σύνδεση της Ψυχής με τον Νου τον Λόγο.
Είναι το αστρικό πεδίο των ήλιων και των γαλαξιών. Είναι εκεί όπου ο άνθρωπος υπερβαίνει τα γήινα και η σκέψη του εκτείνεται στα άστρα στο σύμπαν. Είναι η αναγνώριση ότι πέραν του υλικού αυτού κόσμου υπάρχει κάτι άλλο.
Αφού γνώρισε την λογική και τους κανόνες αυτής πρέπει πλέον με τον εικότα λόγο την διαλεκτική σκέψη να ανέλθει την κλίμακα των ιδεών προς την ιδέα του Αγαθού και του Δημιουργού.
Συνδέεται και μεταβαίνει η ανθρώπινη λογική προς την λογική του υπερβατικού πεδίου σε μια διαλεκτική σχέση προς το επέκεινα. Το εσωτερικό Φως των οφθαλμών ενώνεται με το εξωτερικό Φως της Δημιουργίας.
Η Πορεία προς τον Λόγο και από την Δυάδα προς την Μονάδα την γενεσιουργό αιτία των πάντων. Από την μεριστή προς την αμέριστη Ουσία το Ένα.
Παρατηρεί τους συνδυασμούς και τις συναρτήσεις των πάντων σε πλήρη θέαση.

Κ.Γιαβάσογλου
Επιστροφή στην κορυφή
Επισκόπηση του προφίλ των χρηστών Αποστολή προσωπικού μηνύματος
mars
Πρύτανης


Εγγραφή: 09 Μάϊ 2007
Δημοσιεύσεις: 218

ΔημοσίευσηΔημοσιεύθηκε: Τρι Μάϊ 12, 2020 3:02 pm    Θέμα δημοσίευσης: Απάντηση με Συμπερίληψη

ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ, ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ.

[514a] Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον, ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει
τὴν ἡμετέραν φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας.
ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους οἷον ἐν καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει,
ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον ἐχούσῃ μακρὰν
παρὰ πᾶν τὸ σπήλαιον, ἐν ταύτῃ ἐκ παίδων ὄντας ἐν δεσμοῖς
καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς αὐχένας, ὥστε μένειν τε αὐτοὺς
εἴς τε τὸ [b.] πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς
ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἀδυνάτους περιάγειν, φῶς δὲ αὐτοῖς πυρὸς
ἄνωθεν καὶ πόρρωθεν καόμενον ὄπισθεν αὐτῶν, μεταξὺ
δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν δεσμωτῶν ἐπάνω ὁδόν, παρΆ ἣν ἰδὲ
τειχίον παρῳκοδομημένον, ὥσπερ τοῖς θαυματοποιοῖς
πρὸ τῶν ἀνθρώπων πρόκειται τὰ παραφράγματα, ὑπὲρ
ὧν τὰ θαύματα δεικνύασιν.

῾Ορῶ, ἔφη.

῞Ορα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον φέροντας ἀνθρώπους
[c.] σκεύη τε παντοδαπὰ ὑπερέχοντα τοῦ τειχίου καὶ
ἀνδριάντας [515a] καὶ ἄλλα ζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα
καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκὸς τοὺς μὲν φθεγγομένους,
τοὺς δὲ σιγῶντας τῶν παραφερόντων.
῎Ατοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους.
῾Ομοίους ἡμῖν, ἦν δΆ ἐγώ· τοὺς γὰρ τοιούτους πρῶτον μὲν ἑαυτῶν
τε καὶ ἀλλήλων οἴει ἄν τι ἑωρακέναι ἄλλο πλὴν τὰς σκιὰς τὰς
ὑπὸ τοῦ πυρὸς εἰς τὸ καταντικρὺ αὐτῶν τοῦ σπηλαίου
προσπιπτούσας;
Πῶς γάρ, ἔφη, εἰ ἀκινήτους γε τὰς κεφαλὰς ἔχειν ἠναγκα
[b.]σμένοι εἶεν διὰ βίου;
Τί δὲ τῶν παραφερομένων; οὐ ταὐτὸν τοῦτο;
Τί μήν;
Εἰ οὖν διαλέγεσθαι οἷοί τΆ εἶεν πρὸς ἀλλήλους, οὐ ταῦτα
ἡγῇ ἂν τὰ ὄντα αὐτοὺς νομίζειν ἅπερ ὁρῷεν;

᾿Ανάγκη.

Τί δΆ εἰ καὶ ἠχὼ τὸ δεσμωτήριον ἐκ τοῦ καταντικρὺ ἔχοι;
ὁπότε τις τῶν παριόντων φθέγξαιτο, οἴει ἂν ἄλλο τι αὐτοὺς
ἡγεῖσθαι τὸ φθεγγόμενον ἢ τὴν παριοῦσαν σκιάν;

Μὰ ΔίΆ οὐκ ἔγωγΆ, ἔφη.

[c.] Παντάπασι δή, ἦν δΆ ἐγώ, οἱ τοιοῦτοι οὐκ ἂν ἄλλο
τι νομίζοιεν τὸ ἀληθὲς ἢ τὰς τῶν σκευαστῶν σκιάς.

Πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη.

Σκόπει δή, ἦν δΆ ἐγώ, αὐτῶν λύσιν τε καὶ ἴασιν τῶν τε δεσμῶν
καὶ τῆς ἀφροσύνης, οἵα τις ἂν εἴη, εἰ φύσει τοιάδε συμβαίνοι
αὐτοῖς· ὁπότε τις λυθείη καὶ ἀναγκάζοιτο ἐξαίφνης
ἀνίστασθαί τε καὶ περιάγειν τὸν αὐχένα καὶ βαδίζειν
καὶ πρὸς τὸ φῶς ἀναβλέπειν, πάντα δὲ ταῦτα ποιῶν ἀλγοῖ
τε καὶ διὰ τὰς μαρμαρυγὰς ἀδυνατοῖ καθορᾶν ἐκεῖνα ὧν
[d.] τότε τὰς σκιὰς ἑώρα, τί ἂν οἴει αὐτὸν εἰπεῖν, εἴ τις αὐτῷ
λέγοι ὅτι τότε μὲν ἑώρα φλυαρίας, νῦν δὲ μᾶλλόν τι ἐγγυτέρω
τοῦ ὄντος καὶ πρὸς μᾶλλον ὄντα τετραμμένος ὀρθότερον
βλέποι, καὶ δὴ καὶ ἕκαστον τῶν παριόντων δεικνὺς αὐτῷ
ἀναγκάζοι ἐρωτῶν ἀποκρίνεσθαι ὅτι ἔστιν; οὐκ οἴει αὐτὸν
ἀπορεῖν τε ἂν καὶ ἡγεῖσθαι τὰ τότε ὁρώμενα ἀληθέστερα
ἢ τὰ νῦν δεικνύμενα;

Πολύ γΆ, ἔφη.

[e.] Οὐκοῦν κἂν εἰ πρὸς αὐτὸ τὸ φῶς ἀναγκάζοι αὐτὸν βλέπειν,
ἀλγεῖν τε ἂν τὰ ὄμματα καὶ φεύγειν ἀποστρεφόμενον πρὸς
ἐκεῖνα ἃ δύναται καθορᾶν, καὶ νομίζειν ταῦτα τῷ ὄντι σαφέστερα
τῶν δεικνυμένων;

Οὕτως, ἔφη.

Εἰ δέ, ἦν δΆ ἐγώ, ἐντεῦθεν ἕλκοι τις αὐτὸν βίᾳ διὰ τραχείας
τῆς ἀναβάσεως καὶ ἀνάντους, καὶ μὴ ἀνείη πρὶν ἐξελκύσειεν
εἰς τὸ τοῦ ἡλίου φῶς, ἆρα οὐχὶ ὀδυνᾶσθαί τε [516a]
ἂν καὶ ἀγανακτεῖν ἑλκόμενον, καὶ ἐπειδὴ πρὸς τὸ φῶς ἔλθοι,
αὐγῆς ἂν ἔχοντα τὰ ὄμματα μεστὰ ὁρᾶν οὐδΆ ἂν ἓν δύνασθαι
τῶν νῦν λεγομένων ἀληθῶν;

Οὐ γὰρ ἄν, ἔφη, ἐξαίφνης γε.

Συνηθείας δὴ οἶμαι δέοιτΆ ἄν, εἰ μέλλοι τὰ ἄνω ὄψεσθαι.
καὶ πρῶτον μὲν τὰς σκιὰς ἂν ῥᾷστα καθορῷ, καὶ μετὰ τοῦτο
ἐν τοῖς ὕδασι τά τε τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ τῶν ἄλλων εἴδωλα,
ὕστερον δὲ αὐτά· ἐκ δὲ τούτων τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ αὐτὸν
τὸν οὐρανὸν νύκτωρ ἂν ῥᾷον θεάσαιτο, προσβλέπων τὸ τῶν
[b.] ἄστρων τε καὶ σελήνης φῶς, ἢ μεθΆ ἡμέραν τὸν ἥλιόν
τε καὶ τὸ τοῦ ἡλίου.

Πῶς δΆ οὔ;

Τελευταῖον δὴ οἶμαι τὸν ἥλιον, οὐκ ἐν ὕδασιν οὐδΆ ἐν ἀλλοτρίᾳ
ἕδρᾳ φαντάσματα αὐτοῦ, ἀλλΆ αὐτὸν καθΆ αὑτὸν ἐν τῇ αὑτοῦ
χώρᾳ δύναιτΆ ἂν κατιδεῖν καὶ θεάσασθαι οἷός ἐστιν.

᾿Αναγκαῖον, ἔφη.

Καὶ μετὰ ταῦτΆ ἂν ἤδη συλλογίζοιτο περὶ αὐτοῦ ὅτι οὗτος ὁ τάς
τε ὥρας παρέχων καὶ ἐνιαυτοὺς καὶ πάντα ἐπιτρο[c.]πεύων
τὰ ἐν τῷ ὁρωμένῳ τόπῳ, καὶ ἐκείνων ὧν σφεῖς ἑώρων τρόπον
τινὰ πάντων αἴτιος.
Δῆλον, ἔφη, ὅτι ἐπὶ ταῦτα ἂν μετΆ ἐκεῖνα ἔλθοι.
Τί οὖν; ἀναμιμνῃσκόμενον αὐτὸν τῆς πρώτης οἰκήσεως
καὶ τῆς ἐκεῖ σοφίας καὶ τῶν τότε συνδεσμωτῶν οὐκ ἂν οἴει
αὑτὸν μὲν εὐδαιμονίζειν τῆς μεταβολῆς, τοὺς δὲ ἐλεεῖν;

Καὶ μάλα.

Τιμαὶ δὲ καὶ ἔπαινοι εἴ τινες αὐτοῖς ἦσαν τότε παρΆ ἀλλήλων
καὶ γέρα τῷ ὀξύτατα καθορῶντι τὰ παριόντα, καὶ μνημονεύοντι
μάλιστα ὅσα τε πρότερα αὐτῶν καὶ ὕστερα [d.] εἰώθει καὶ
ἅμα πορεύεσθαι, καὶ ἐκ τούτων δὴ δυνατώτατα ἀπομαντευομένῳ
τὸ μέλλον ἥξειν, δοκεῖς ἂν αὐτὸν ἐπιθυμητικῶς αὐτῶν ἔχειν
καὶ ζηλοῦν τοὺς παρΆ ἐκείνοις τιμωμένους τε καὶ ἐνδυναστεύοντας,
ἢ τὸ τοῦ ῾Ομήρου ἂν πεπονθέναι καὶ σφόδρα βούλεσθαι
“ἐπάρουρον ἐόντα θητευέμεν ἄλλῳ ἀνδρὶ παρΆ ἀκλήρῳ”
καὶ ὁτιοῦν ἂν πεπονθέναι μᾶλλον ἢ Άκεῖνά τε δοξάζειν
καὶ ἐκείνως ζῆν;
[e.] Οὕτως, ἔφη, ἔγωγε οἶμαι, πᾶν μᾶλλον πεπονθέναι ἂν
δέξασθαι ἢ ζῆν ἐκείνως.
Καὶ τόδε δὴ ἐννόησον, ἦν δΆ ἐγώ. εἰ πάλιν ὁ τοιοῦτος καταβὰς
εἰς τὸν αὐτὸν θᾶκον καθίζοιτο, ἆρΆ οὐ σκότους <ἂν> ἀνάπλεως
σχοίη τοὺς ὀφθαλμούς, ἐξαίφνης ἥκων ἐκ τοῦ ἡλίου;

Καὶ μάλα γΆ, ἔφη.

Τὰς δὲ δὴ σκιὰς ἐκείνας πάλιν εἰ δέοι αὐτὸν γνωματεύοντα
διαμιλλᾶσθαι τοῖς ἀεὶ δεσμώταις ἐκείνοις, ἐν ᾧ ἀμβλυώττει,
[517a] πρὶν καταστῆναι τὰ ὄμματα, οὗτος δΆ ὁ χρόνος μὴ πάνυ
ὀλίγος εἴη τῆς συνηθείας, ἆρΆ οὐ γέλωτΆ ἂν παράσχοι,
καὶ λέγοιτο ἂν περὶ αὐτοῦ ὡς ἀναβὰς ἄνω διεφθαρμένος ἥκει
τὰ ὄμματα, καὶ ὅτι οὐκ ἄξιον οὐδὲ πειρᾶσθαι ἄνω ἰέναι;
καὶ τὸν ἐπιχειροῦντα λύειν τε καὶ ἀνάγειν, εἴ πως ἐν ταῖς
χερσὶ δύναιντο λαβεῖν καὶ ἀποκτείνειν, ἀποκτεινύναι ἄν;

Σφόδρα γΆ, ἔφη.

Ταύτην τοίνυν, ἦν δΆ ἐγώ, τὴν εἰκόνα, ὦ φίλε Γλαύκων,
[b.] προσαπτέον ἅπασαν τοῖς ἔμπροσθεν λεγομένοις, τὴν μὲν
διΆ ὄψεως φαινομένην ἕδραν τῇ τοῦ δεσμωτηρίου οἰκήσει
ἀφομοιοῦντα, τὸ δὲ τοῦ πυρὸς ἐν αὐτῇ φῶς τῇ τοῦ ἡλίου
δυνάμει· τὴν δὲ ἄνω ἀνάβασιν καὶ θέαν τῶν ἄνω τὴν
εἰς τὸν νοητὸν τόπον τῆς ψυχῆς ἄνοδον τιθεὶς οὐχ ἁμαρτήσῃ
τῆς γΆ ἐμῆς ἐλπίδος, ἐπειδὴ ταύτης ἐπιθυμεῖς ἀκούειν. θεὸς
δέ που οἶδεν εἰ ἀληθὴς οὖσα τυγχάνει. τὰ δΆ οὖν ἐμοὶ
φαινόμενα οὕτω φαίνεται, ἐν τῷ γνωστῷ τελευταία ἡ τοῦ
[c.] ἀγαθοῦ ἰδέα καὶ μόγις ὁρᾶσθαι, ὀφθεῖσα δὲ συλλογιστέα
εἶναι ὡς ἄρα πᾶσι πάντων αὕτη ὀρθῶν τε καὶ καλῶν αἰτία,
ἔν τε ὁρατῷ φῶς καὶ τὸν τούτου κύριον τεκοῦσα, ἔν τε νοητῷ
αὐτὴ κυρία ἀλήθειαν καὶ νοῦν παρασχομένη, καὶ ὅτι δεῖ ταύτην
ἰδεῖν τὸν μέλλοντα ἐμφρόνως πράξειν ἢ ἰδίᾳ ἢ δημοσίᾳ.

ΑΠΟΔΟΣΙΣ
Μετά από αυτά όμως, είπα, φαντάσου (παράστησε)
την ανθρώπινη φύση ως προς την παιδεία και
την απαιδευσία,
σαν μια εικόνα που παριστάνει
μια τέτοια κατάσταση. Δες λοιπόν με τη φαντασία
σου ανθρώπους που κατοικούν μέσα σε μια σπηλιά
κάτω από τη γη (υλικό κόσμο), που να έχει την είσοδό της
ψηλά στην οροφή, προς το φως, σε όλο το μήκος της σπηλιάς
μέσα της να είναι άνθρωποι αλυσοδεμένοι από την παιδική
ηλικία
στα πόδια και στον αυχένα, έτσι ώστε να είναι
καρφωμένοι
στο ίδιο σημείο και να μπορούν να βλέπουν μόνο μπροστά
τους και να μην είναι σε θέση, εξαιτίας των δεσμών,
να στρέφουν τα κεφάλια τους ολόγυρα. Κι οι ανταύγειες
του πυρός που καίει πίσω τους να είναι πάνω
και μακριά από αυτούς. Και ανάμεσα στο πυρ
και στους δεσμώτες, προς τα πάνω, να υπάρχει
ένας δρόμος που στο πλάι του να είναι χτισμένο
ένα τοιχάκι, όπως τα παραπετάσματα
που τοποθετούν οι θαυματοποιοί μπροστά από
τους ανθρώπους, και πάνω απ' αυτά τους επιδεικνύουν
τα ταχυδακτυλουργικά τους.


Βλέπω, είπε.

Φαντάσου λοιπόν κοντά σε τούτο το τοιχάκι, ανθρώπους
να μεταφέρουν αντικείμενα κάθε είδους, που προεξέχουν
από το τοιχάκι, καθώς και ανδριάντες και κάποια άλλα
αγάλματα ζώων, πέτρινα και ξύλινα και κατασκευασμένα
με κάθε είδους υλικό, και, όπως είναι φυσικό, από αυτούς
που τα μεταφέρουν άλλοι μιλούν και άλλοι μένουν σιωπηλοί.
Παράδοξη εικόνα περιγράφεις, και παράδοξους συνάμα
δεσμώτες, είπε.
Μα είναι όμοιοι με μας, είπα εγώ και πρώτα και κύρια,
νομίζεις πως αυτοί έχουν δει κάτι άλλο από τους εαυτούς τους
και τους υπόλοιπους που είναι μαζί, εκτός από τις σκιές
που δημιουργεί το πυρ, και που αντανακλούν ακριβώς
απέναντί τους στον τοίχο της σπηλιάς;
Μα πως είναι δυνατόν, είπε, αφού είναι αναγκασμένοι
να κρατάνε ακίνητα τα κεφάλια τους εφ' όρου ζωής;
Κι από αυτά που μεταφέρονται ; Δεν θα έχουν δει ακριβώς
το ίδιο;

Τι άλλο;

Κι αν θα μπορούσαν να συνομιλούν μεταξύ τους, δεν νομίζεις
πως σ' αυτά που βλέπουν θεωρούν πως αναφέρονται
οι ονομασίες που δίνουν;

Αναγκαστικά.

Τι θα συνέβαινε, αν το δεσμωτήριο τους έστελνε
αντίλαλο από τον απέναντι τοίχο, κάθε φορά που κάποιος
από τους περαστικούς μιλούσε, νομίζεις πως θα θεωρούσαν
πως αυτός που μιλάει είναι τίποτε άλλο από τη φευγαλέα σκιά;

Μα το Δία, όχι βέβαια, είπε.

Και σε κάθε περίπτωση, είπα εγώ, αυτοί δεν θα θεωρούν
τίποτα άλλο σαν αληθινό, παρά τις σκιές των αντικειμένων.


Απόλυτη ανάγκη, είπε.

Σκέψου όμως, είπα εγώ, ποια θα μπορούσε να είναι
η λύτρωσή τους και η θεραπεία τους και από τα δεσμά
κι από την αφροσύνη, αν τους συνέβαιναν τα εξής:
Αν κάθε φορά, δηλαδή, που θα λυνόταν κάποιος
και θ' αναγκαζόταν ξαφνικά να σταθεί και να βαδίσει
και να γυρίσει τον αυχένα του και να δει προς το φως,
κι όλ' αυτά θα τα έκανε με μεγάλους πόνους
και μέσα από τα λαμπυρίσματα δεν θα μπορούσε
να διακρίνει εκείνα, που μέχρι τότε έβλεπε τις σκιές τους,
τι νομίζεις πως θ' απαντούσε αυτός, αν κάποιος του έλεγε
πως τότε έβλεπε φλυαρίες, ενώ τώρα είναι κάπως πιο κοντά
στο ον και πως έχει στραφεί προς όντα που πραγματικά
και βλέπει με σωστότερο τρόπο, και αν του έδειχνε
το καθένα από αυτά που περνούσαν, ρωτώντας τον τι είναι
και αναγκάζοντάς τον ν' αποκριθεί, δεν νομίζεις πως αυτός
θ' απορούσε και θα νόμιζε πως αυτά που έβλεπε τότε
ήταν πιο αληθινά από τα τωρινά που του δείχνουν;

Και πολύ μάλιστα, είπε.

Κι αν λοιπόν τον ανάγκαζε να βλέπει προς το ίδιο το φως,
δεν θα πονούσαν τα μάτια του και δεν θα έφευγε για να
ξαναγυρίσει σ' εκείνα που μπορεί να δει καλά, και δεν
θα νόμιζε πως εκείνα στην πραγματικότητα είναι πιο
ευκρινή από αυτά που του δείχνουν;

Έτσι, είπε.

Και αν, είπα εγώ, τον τραβούσε κανείς με τη βία από εκεί,
μέσα από ένα δρόμο κακοτράχαλο κι ανηφορικό, και δεν
τον άφηνε, πριν τον τραβήξει έξω στο φως του ήλιου, δεν
θα υπέφερε τάχα και δεν θα αγανακτούσε όταν τον έπαιρναν,
κι αφού θα έφτανε στο φως, δεν θα πλημμύριζαν τα μάτια του
από τη λάμψη (λευκό φως) και δεν θα του ήταν αδύνατο
να δει ακόμα κι ένα απ' αυτά που τώρα ονομάζονται αληθινά;

Όχι βέβαια, δεν θα μπορούσε έτσι ξαφνικά, είπε.

Έχω την εντύπωση πως θα χρειαζόταν να συνηθίσει,
αν σκοπεύει να δει τα πράγματα που είναι πάνω.
Και στην αρχή θα μπορούσε πολύ εύκολα να διακρίνει
καλά τις σκιές, και μετά απ' αυτό, πάνω στην επιφάνεια
του νερού τα είδωλα των ανθρώπων και των άλλων
πραγμάτων, και κατόπιν αυτά τα ίδια.
Και μετά από αυτά, τ' αντικείμενα που είναι στον ουρανό
και τον ίδιο τον ουρανό θα μπορούσε να δει ευκολότερα
τη νύχτα, βλέποντας το φως των άστρων και της σελήνης,
παρά στη διάρκεια της μέρας, τον ήλιο και το ηλιόφως.

Πως όχι;

Τελευταίο θα μπορούσε νομίζω να δει τον ήλιο,
όχι στην επιφάνεια του νερού ούτε σε κάποια διαφορετική
θέση τα είδωλά του, αλλά θα μπορούσε να δει καλά τον ήλιο
καθαυτό στο δικό του τόπο και να παρατηρήσει προσεκτικά
τι είδους είναι.

Κατ' ανάγκη, είπε.

Και μετά θα συλλογιζόταν τότε για κείνον, πως αυτός
Είναι που ρυθμίζει τις εποχές και τους χρόνους και
που κανονίζει τα πάντα στον ορατό κόσμο, καθώς και
ο αίτιος, κατά κάποιο τρόπο, όλων εκείνων που έβλεπαν
αυτοί.

Είναι φανερό, είπε, πως αυτά θα συμπεράνει ύστερα
από τα προηγούμενα.

Τι λες λοιπόν; Όταν αναλογίζεται την πρώτη του κατοικία
και την εκεί σοφία που είχε αυτός και οι τότε συνδεσμώτες
του, δεν νομίζεις πως θα καλοτυχίζει τον εαυτό του για τούτη
την αλλαγή και θα οικτίρει τους άλλους;

Και πολύ μάλιστα.

Κι αν υπήρχαν μεταξύ τους τότε κάποιες τιμές και έπαινοι
και βραβεία γι' αυτόν που θα μπορούσε να διακρίνει πιο
καθαρά αυτά που περνούσαν μπροστά από τα μάτια του
και γι' αυτόν που θα μπορούσε να θυμηθεί περισσότερο
ποια συνήθως περνούσαν πρώτα, ποια μετά και ποια
ταυτόχρονα, και έτσι θα μπορεί να προβλέπει τι θα έρθει
στο μέλλον, νομίζεις πως αυτός θα κατεχόταν από σφοδρή
επιθυμία και θα ζήλευε τους τιμημένους από κείνους και
τους μεταξύ εκείνων κυρίαρχους ή θα είχε πάθει αυτό που
λέει ο Όμηρος, και πολύ θα επιθυμούσε "να ήταν ζωντανός
στη γη κι ας δούλευε για άλλον, που είναι ο φτωχότερος"
και θα προτιμούσε να έχει πάθει τα πάντα, παρά να νομίζει
εκείνα που νόμιζε και να ζει έτσι εκεί;

Έτσι νομίζω τουλάχιστον, είπε, πως θα προτιμούσε να πάθει
οτιδήποτε παρά να ζει έτσι.
Και τώρα βάλε στο μυαλό σου το εξής, είπα εγώ.
Αν κατέβει αυτός πάλι και καθίσει στον ίδιο θρόνο,
δεν θα ξαναγεμίσουν τάχα τα μάτια του σκοτάδι, αφού
ήρθε ξαφνικά από τον ήλιο;

Και πολύ μάλιστα, είπε.

Αν χρειαζόταν ν' ανταγωνιστεί αυτός με κείνους
τους παντοτινούς δεσμώτες, λέγοντας την άποψή
του σχετικά με τις σκιές, καθόσον χρόνο η όρασή
του είναι αμβλεία, πριν προσαρμοστούν τα μάτια
του, και για να συνηθίσουν δεν θα χρειαζόταν
και τόσο μικρός χρόνος, άραγε δεν θα προκαλούσε
περιπαιχτικά γέλια και δεν θα έλεγαν γι' αυτόν
πως με το ν' ανεβεί επάνω, γύρισε με
καταστραμμένα τα μάτια του και πως δεν αξίζει
ούτε να προσπαθήσουν καν να πάνε επάνω
Και αυτόν που θα επιχειρήσει να τους λύσει και
να τους ανεβάσει, αν τους δινόταν κάπως η ευκαιρία
να τον πιάσουν και να τον σκοτώσουν,
δεν θα τον σκότωναν;


Αναμφίβολα, είπε.

Αυτή την εικόνα λοιπόν, φίλε μου Γλαύκωνα,
είπα εγώ, πρέπει να την προσαρμόσεις σε όλα
όσα είπαμε πρωτύτερα και να παρομοιάσεις
τον ορατό κόσμο με την κατοικία του δεσμωτηρίου,
και το πυρ (νόμος του πυρός) που αντιφέγγιζε
μέσα σ' αυτή με τη δύναμη του ηλιακού φωτός
(φωτός της δημιουργίας) .
Αν όμως παρομοιάσεις την ανάβαση και τη θέα
των αντικειμένων, που βρίσκονται στον επάνω
κόσμο, με την άνοδο της ψυχής στον νοητό
κόσμο, δεν θα σφάλεις ως προς τη δική μου
άποψη, αφού επιθυμείς να την ακούσεις.
Κι ο θεός τουλάχιστον ξέρει αν τυχαίνει να είναι αληθινή.
Εμένα λοιπόν έτσι μου φαίνεται.
Πως στην περιοχή του γνωστού η ιδέα του αγαθού
είναι τελευταία και μετά βίας διακρίνεται,
όταν όμως τη διακρίνει κανείς δεν μπορεί
να μην συλλογιστεί πως αυτή είναι η αιτία
για όλα γενικά τα σωστά και καλά πράγματα,
γεννώντας μέσα στον ορατό κόσμο
το φως (φως της δημιουργίας) και τον κύριο
του φωτός
(νόμο του φωτός), και γιατί μέσα
στον νοητό κόσμο αυτή είναι που διευθύνει
και παρέχει την αλήθεια και τον Νου και πως
πρέπει να την ατενίσει οπωσδήποτε αυτός που
εννοεί να ενεργήσει φρόνιμα και στην ιδιωτική
και στη δημόσια ζωή.

Σημ. Το πυρ είναι ο νόμος και το κράτος
του αέναου πυρός και κακώς ερμηνεύεται ως φωτιά,
με την οποία ουδεμία σχέση έχει.
Το δε φως ή ηλιακό φως….είναι το φως
της δημιουργίας και ο νόμος του φωτός, που διέπει
τα πάντα στην δημιουργία και είναι ο αναμορφωτής των.
Επιστροφή στην κορυφή
Επισκόπηση του προφίλ των χρηστών Αποστολή προσωπικού μηνύματος
Επισκόπηση όλων των Δημοσιεύσεων που έγιναν πριν από:   
Δημοσίευση νέας  Θ.Ενότητας   Απάντηση στη Θ.Ενότητα    www.filosofia.gr Αρχική σελίδα -> Φιλοσοφικοί Προβληματισμοί Όλες οι Ώρες είναι GMT + 2 Ώρες
Σελίδα 1 από 1

 
Μετάβαση στη:  
Δεν μπορείτε να δημοσιεύσετε νέο Θέμα σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
Δεν μπορείτε να επεξεργασθείτε τις δημοσιεύσεις σας σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν μπορείτε να διαγράψετε τις δημοσιεύσεις σας σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν έχετε δικαίωμα ψήφου στα δημοψηφίσματα αυτής της Δ.Συζήτησης





Μηχανισμός forum: PHPBB

© filosofia.gr - Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του.

Υλοποίηση, Φιλοξενία: Hyper Center