Eristische Dialektik, oder Die Kunst, recht zu habe

[Δάκης Μαυροφρείδης]

Ο συγγραφέας είναι ο γνωστός μας Arthur Schopenhauer και τα στοιχεία του βιβλίου για την ελληνική μετάφραση (μάλλον όχι η μόνη) είναι:

Άρθουρ Σοπενάουερ
Εριστική Διαλεκτική
(Ή η Τέχνη του να έχεις πάντα Δίκιο)

Σεπτέμβριος 2006, Τρίτη έκδοση

Εκδόσεις Printa

Μετάφραση: Θοδωρής Λουπασάκης


Ας αρχίσουμε με τον ορισμό.

Εριστική Διαλεκτική: Η τέχνη της αντιπαράθεσης κατά τη διάρκεια της οποίας αποσπούμε από τους άλλους την εντύπωση ότι έχουμε δίκιο ούτως ή άλλως (per fas et nefas, δλδ δια του οσίου και του ανοσίου).

μ αυτή την ξεκάθαρη πρόταση ξεκινά ο Σοπενάουερ το συμπυκνωμένο αυτό βιβλίο με τη γνώση της εν λόγω τέχνης.

Σύμφωνα με το φιλόσοφο του πεσιμισμού, το γεγονός ότι κάποιος προσπαθεί να αποδείξει στα μάτια του συνομιιλητή του ότι έχει δίκιο (και να το πετυχαίνει) ενώ στην πραγματικότητα έχει άδικο, οφείλεται στην κακή φύση του ανθρώπινου γένους.

αν ίσχυε το αντίστροφο τότε όλες οι συζητήσεις θα προσανατολίζονταν στην εύρεση της αλήθειας και μόνο και θα τελείωναν με την ανάδυσή της, ανεξάρτητα τού ποιος έχει δίκιο. Παρόλα αυτά, για το συγγραφέα, το ενδιαφέρον τέτοιων συζητήσεων που, πολλές φορές, θα τελείωναν σε κλάσματα του δευτερολέπτου θα ήταν ασήμαντο. αντίθετα, στην πραγματικότητα, οι συζητήσεις γενικά έχουν τεράστιο ενδιαφέρον αφού "η έμφυτη ματαιοδοξία μας που καθιστά τις δυνάμεις της διάνοιάς μας ευάλωτες δεν μας επιτρέπει να δεχτούμε ότι η αρχική μας θέση αποβαίνει εσφαλμένη ενώ του συνομιλητή μας αποδεικνύεται ορθή" .

Βέβαια, όπως διαβάζουμε, η διαλεκτική αυτή συμπεριφορά έχει ένα ελαφρυντικό που είναι το εξής: Όταν η συζήτηση αρχίζει είμαστε πεπεισμένοι ότι έχουμε δίκιο και, επομένως επιμένουμε (και καλά κάνουμε) στην αρχική μας θέση. Καθώς λοιπόν εξελίσσεται η συζήτηση με μας να χάνουμε έδαφος, ενώ βλέπουμε ότι μάλλον έχουμε άδικο, δεν δεχόμαστε αυτό το γεγονός εξαιτίας παρελθοντικών αναμνήσεων: πολλές φορές στο παρελθόν μάς έχει τύχει να αποδεχόμαστε το δίκιο του άλλου και μετά από λίγο καιρό να αποδεικνύεται ότι τελικά είχαμε δίκιο εμείς, με αποτέλεσμα να μετανιώνουμε τη στιγμή που αποδεχτήκαμε την "ήττα" μας μόνο και επειδή τα επιχειρήματα του συνομιλητή μας ήταν αληθοφανή.


Το βιβλίο καταγίνεται κυρίως με τη διαλεκτική εν γένει, αφού η τελευταία παρουσιάζεται ως η τέχνη της πειθούς και όχι η προσπάθεια εξεύρεσης της αλήθειας. Αναλύονται λοιπόν ο τρόποι που μπορείς να πείσεις τον άλλον για τη δική σου γνώμη. Στη συνέχεια παραθέτονται 38 συνολικά τεχνάσματα που μπορεί κανείς να μεταχειριστεί, προκειμένου ο συνομιλητής να ανασκευάσει τις θέσεις του. Για την ακρίβεια τα τεχνάσματα είναι 37 και ένα αποκαλούμενο "έσχατο" το οποίο είναι το εξής: αρχίζουμε τις προσωπικές επιθέσεις, τις ύβρεις και τις χυδαίες και βάρβαρες εκφράσεις, αφήνοντας σττην άκρη το θέμα προς συζήτηση, αφού στη διαλεκτική το έχουμε χάσει το παιχνίδι . Επειδή αυτό μπορεί να το κάνει ο καθένας είναι πολύ προσφιλές και όντως γίνεται συχνά.

Τι μπορεί όμως να αντιτάξει η άλλη πλευρά σε τέτοιου είδους επίθεση; Εδώ ο φιλόσοφος μάς συμβουλεύει να συνδιαλεγόμαστε με άτομα των οποίων το (επαρκές) διανοητικό επίπεδο μάς είναι γνωστό και να αποφεύγουμε συζητήσεις με ανθρώπους που δεν δέχονται πως δεν έχουν δίκιο. Πρέπει να συζητούμε με άτομα που μπορούν να αντιληφθούν την αξία μιας θεμελιωμένης πρότασης και της διαφοράς της από έναν αφορισμό του οποίου η αξία είναι μηδαμινή, έτσι ώστε να μη λέγονται πράγματα παράλογα τα οποία να θεωρούνται λογικά και ορθά.

Γενικά το βιβλίο αναφέρει και αναλύει πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές που δυνητικά μπορεί να εμφανιστούν σε μια συζήτηση.

Είναι τέλος δύσκολο να μην εντοπίσει κανείς τη σατυρική διάθεση που αποπνέει το έργο. Σαν να γράφει ο ίδιος ο συγγραφέας μια σατυρική πραγματεία πάνω στη διαλεκτική, με κύριο συμπέρασμα πως ο διάλογος διεξάγεται ανάμεσα σε κοινούς ανθρώπους που πρέπει να σκεφτούν κάθε είδους τρόπο προκειμένου να ικανοποιήσουν τη ματαιοδοξία τους.
_________________
Δεν υπάρχει τίποτα πιο θαυμαστό και αξιόλογο από την ανάδειξη του ωραίου. Αρκεί, ο σκοπός της ίδιας της πράξης να μην αναλώνεται μέσα σε μια ανερμάτιστη και φλύαρη ματαιοδοξία

Δ.Μ.

http://d-mavrofrides.simplesite.com

[troian]

μηπως κρινει την διαλεκτικη με διαλεκτικη;
_________________
μακεδονίτικα πουλιὰ λαλοῦν μακεδονίτικα

[Δάκης Μαυροφρείδης]

[troian]

για αρχη θα πρεπει να ορισουμε αν η διαλεκτικη ειναι μορφη προπαγανδας απαραιτητα ή οχι. δηλαδη αν θελει οποσδηποτε να κανει το στραβο ισιο.

επειδη δεν εχω διαβασει το βιβλιο, δεν μπορω να κανω κριτικη παρα μονο σε αυτα που παραθετεις, θες να μεταφερουμε την κουβεντα σε αλλη ενοτητα;
_________________
μακεδονίτικα πουλιὰ λαλοῦν μακεδονίτικα

[Δάκης Μαυροφρείδης]

Καλά δεν είμαστε κι εδώ; Αν το θεωρείς όμως απαραίτητο, άνοιξε το θέμα κι έρχομαι.
_________________
Δεν υπάρχει τίποτα πιο θαυμαστό και αξιόλογο από την ανάδειξη του ωραίου. Αρκεί, ο σκοπός της ίδιας της πράξης να μην αναλώνεται μέσα σε μια ανερμάτιστη και φλύαρη ματαιοδοξία

Δ.Μ.

http://d-mavrofrides.simplesite.com

[Bugman]

Μάλιστα...τώρα βρήκα γιατί αυτό το καθίκι ο Opyrgos έβριζε δίχως να επιχειρηματολογεί....
Τώρα όμως είναι αργά...γιατί δεν θα τον αφήσω να ξαναγράψει καμία μαλακία...αν δεν γράψει την πραγματική του γνώμη.....και όχι αναφορά σε άλλους...Βαρέθηκα να διαβάζω από μέλη ιδέες άλλων...Τόσο άδεια είναι τα μυαλά που δεν μπορούν να δουν και να σκεφθούν....πρέπει όλα να είναι μασημένη τροφή;
_________________
Σκορπίστε γνώση, μαζέψτε χαρά!

Η γνώση δεν μπορεί να πουληθεί: Γιατί ενώ κάθε εμπόρευμα μπορεί να επιστραφεί, η γνώση δεν μπορεί να επιστραφεί!

[troian]

συνεχεια εδω: http://www.filosofia.gr/forum/viewtopic.php?t=3547
_________________
μακεδονίτικα πουλιὰ λαλοῦν μακεδονίτικα

[opyrgos]

[Bugman]

μόνο εσύ καταλαβαίνεις το βάθος της διανοίας σου! Συνέχισε έτσι...και θα σε γράψει η Ιστορία!
_________________
Σκορπίστε γνώση, μαζέψτε χαρά!

Η γνώση δεν μπορεί να πουληθεί: Γιατί ενώ κάθε εμπόρευμα μπορεί να επιστραφεί, η γνώση δεν μπορεί να επιστραφεί!

[ecofan]

ρε παιδιά ποσο μακριά θα πάει αυτή η βαλίτσα???τι θα γίνει πια???

[opyrgos]

[Δάκης Μαυροφρείδης]

Έχει δίκιο ο ecofan. Διώχνετε κόσμο έτσι. Bugman και opyrge σταματήστε τώρα. Απλά αγνοήστε ο ένας τον άλλον και θα πάνε όλα καλά. Αε μη χάσουμε άλλους συνομιλητές λόγω εγωιστικής βλακειας.
_________________
Δεν υπάρχει τίποτα πιο θαυμαστό και αξιόλογο από την ανάδειξη του ωραίου. Αρκεί, ο σκοπός της ίδιας της πράξης να μην αναλώνεται μέσα σε μια ανερμάτιστη και φλύαρη ματαιοδοξία

Δ.Μ.

http://d-mavrofrides.simplesite.com